证券时报多媒体数字报

2012年1月20日 按日期查找: < 上一期 下一期 >

证券时报网络版郑重声明

经证券时报社授权,证券时报网独家全权代理《证券时报》信息登载业务。本页内容未经书面授权许可,不得转载、复制或在非证券时报网所属服务器建立镜像。欲咨询授权事宜请与证券时报网联系 (0755-83501827) 。

利率市场化改革势在必行

2012-01-20 来源:证券时报网 作者:周子勋

  在全国金融工作会议提出推进利率市场化后,央行行长周小川近日表示,推进利率市场化改革的“十二五”规划纲要正在制定过程中。他强调,2010年,农业银行、光大银行上市后,商业银行财务重组和股份制改革取得阶段性成果,这为推进下一轮的利率市场化改革奠定了重要基础。有鉴于此,这一多年来被外界广泛关注的话题再度成为市场焦点,利率市场化改革似乎箭在弦上。

  市场化改革是大方向

  利率市场化,是指存贷款利率均按照市场供需定价,完全由市场调节。按照目前我国的金融管理制度,存款利率可以下行但不能上浮,贷款利率下行空间非常有限。说到底,利率是资金的价格(国内价格),如果继续维持行政管制,势必造成价格信号的扭曲,对资金的有效使用、资源的合理配置以及金融资源的有效利用都会形成不合理的导向。因此,在继续实施稳健调控政策的环境下,若能积极推动利率市场化,必将大大提高市场资源配置效率。

  正如中国人民银行研究局局长张健华近日所言,利率市场化的改革方向是一个大的方向,但对金融业的冲击比较大,对中国是第一大考验。虽然目前来自银行业内的声音比较保守,但对于利率市场化的推进呼声高涨。央行发布的文章显示,进一步推进利率市场化的条件基本具备。前不久召开的全国金融工作会议上,国务院发展研究中心宏观部副部长魏加宁强调,当前存在的房地产泡沫、地方融资平台危机与民间借贷等问题,实际上都与利率没有市场化有很大关系。

  现行利率制度弊端不少

  无论是从监管部门、银行业界还是政策制度层面来看,利率市场化都是一个基础性的系统工程。周小川提出,在此轮利率市场化改革中,可以建立一个适应宏观审慎管理需要的稳健性标准,同时还要区别系统重要性机构和非系统重要性机构,考虑逐步放开替代性金融产品的价格。

  可以看到,由于实施利率管制的政策,市场资源配置扭曲,大量资金进入到低水平的发展行业中,最为突出的就是当前全社会高度关注的房地产行业。从世界范围来看,房地产都不是社会投资的主要市场。但由于资金的错误匹配,很多央企凭借对资金的垄断性优势,获取大量低成本贷款,从而造成房地产行业的畸形繁荣。与之相反的是,长期的负利率以及金融系统的行政化取向,使得银行和国有企业享受了巨大的制度红利,经济体中最需要融资的中小企业却年年喊渴。这些都与利率没有市场化有关。

  另一方面,由于对存款利率上限、贷款利率下限进行管制的利率非市场化,直接造就了银行金融机构高利润。“银行不能把企业当成唐僧肉”、“银行利润要建立在企业发展的基础上”,温家宝总理对银行业高利润的表态可谓振聋发聩。

  局部市场化已经试水

  中央经济工作会议提出,要深化利率市场化改革和汇率形成机制改革;央行发布的《2011年第三季度中国货币政策执行报告》也明确指出,继续加强金融市场基准利率体系建设,引导金融机构加强利率定价机制建设,积极探索进一步推进利率市场化的有效途径。因此,利率市场化已经是大势所趋。

  不少金融机构在认清这个形势之后,虽然没有官方统一推进的利率市场化过程,但在市场力量推动下,事实上,利率市场化已经在部分金融机构展开。据普益财富公布的数据显示,截至2011年11月末,银行理财产品的发行规模已经达到了15万亿元。在一定程度上,理财产品是银行通过创新的形式来规避一些利率管制、推动利率市场化进程的表现。另一个鲜活的例子:2011年年底,温州市为解决当地中小企业的资金债务危机问题就尝试了利率市场化,各类贷款利率在法定贷款利率4倍内可自由浮动,由借贷双方自行议定。

  改革阻力依然较大

  当下,利率市场化改革在国内依然面临较大阻力。中国工商银行董事长姜建清几个星期前撰文谈利率市场化问题时,文章的标题就是《利率市场化:老问题、新挑战》。何谓新挑战?姜建清说,中国商业银行当前高度依赖存贷利差收入的赢利模式尚未得到根本改变,如果不充分认识银行经营转型期推进利率市场化的风险与难点,不进行金融改革的总体协调推进,不加快商业银行的转型改革,利率市场化改革就有可能会出问题、走弯路。

  从国际经验来看,在利率市场化开始推动的时候,确实会有一些金融机构可能出现倒闭的问题,但在建立存取款保险制度之后,金融发展很快就稳定了下来,并且扩张很快。银行作为企业,倒闭也该是正常的经济现象,市场决定去留存活,优胜劣汰。在实行利率市场化之前,可参照美国建立存款保险制度,来维护金融体系的稳定。而以目前国内金融机构的经营竞争能力而言,在利率管制下,其竞争力就与国际大行存在很大差距,因此利率市场化实际上是倒逼金融机构之间的竞争,提升经营管理水平的必然趋势。

  利率本应是属于整个经济体系讨论的议题,中小企业、投资者、储户都应有发言权,但如今却成了利率管制既得利益方一直在内部研讨的议题,不能不说,力量严重失衡。按汇丰经济研究亚太区联席主管屈宏斌的说法,“国内银行的净息差普遍在250至300个基点(2.5%至3%),构成了银行的主要收入来源,而随着利率市场化改革推进,银行之间的竞争会越来越激烈,存款利率可能会提高,贷款利率可能会下降,这触动了银行的核心利益。”

  从金融发展与改革的大方向而言,利率市场化理应是最基础的改革目标,很难想象,一个市场经济制度下的国家会长期按照行政命令来配置金融资源。因此,在承上启下的“十二五”初期推行利率改革已成为我国金融改革的关键因素。

   第A001版:头 版(今日260版)
   第A002版:要 闻
   第A003版:评 论
   第A004版:环 球
   第A005版:机 构
   第A006版:公 司
   第A007版:信息披露
   第A008版:信息披露
   第A009版:综 合
   第A010版:信息披露
   第A011版:信息披露
   第A012版:信息披露
   第B001版:B叠头版:市 场
   第B002版:动 向
   第B003版:期 货
   第B004版:个 股
   第B005版:行 情
   第B006版:行 情
   第B007版:信息披露
   第B008版:信息披露
   第C001版:C叠头版:信息披露
   第C002版:信息披露
   第C003版:信息披露
   第C004版:信息披露
   第C005版:信息披露
   第C006版:信息披露
   第C007版:信息披露
   第C008版:信息披露
   第C009版:信息披露
   第C010版:信息披露
   第C011版:信息披露
   第C012版:信息披露
   第C013版:信息披露
   第C014版:信息披露
   第C015版:信息披露
   第C016版:信息披露
   第C017版:信息披露
   第C018版:信息披露
   第C019版:信息披露
   第C020版:信息披露
   第C021版:信息披露
   第C022版:信息披露
   第C023版:信息披露
   第C024版:信息披露
   第C025版:信息披露
   第C026版:信息披露
   第C027版:信息披露
   第C028版:信息披露
   第C029版:信息披露
   第C030版:信息披露
   第C031版:信息披露
   第C032版:信息披露
   第C033版:信息披露
   第C034版:信息披露
   第C035版:信息披露
   第C036版:信息披露
   第C037版:信息披露
   第C038版:信息披露
   第C039版:信息披露
   第C040版:信息披露
   第C041版:信息披露
   第C042版:信息披露
   第C043版:信息披露
   第C044版:信息披露
   第C045版:信息披露
   第C046版:信息披露
   第C047版:信息披露
   第C048版:信息披露
   第C049版:信息披露
   第C050版:信息披露
   第C051版:信息披露
   第C052版:信息披露
   第C053版:信息披露
   第C054版:信息披露
   第C055版:信息披露
   第C056版:信息披露
   第C057版:信息披露
   第C058版:信息披露
   第C059版:信息披露
   第C060版:信息披露
   第C061版:信息披露
   第C062版:信息披露
   第C063版:信息披露
   第C064版:信息披露
   第C065版:信息披露
   第C066版:信息披露
   第C067版:信息披露
   第C068版:信息披露
   第C069版:信息披露
   第C070版:信息披露
   第C071版:信息披露
   第C072版:信息披露
   第C073版:信息披露
   第C074版:信息披露
   第C075版:信息披露
   第C076版:信息披露
   第C077版:信息披露
   第C078版:信息披露
   第C079版:信息披露
   第C080版:信息披露
   第C081版:信息披露
   第C082版:信息披露
   第C083版:信息披露
   第C084版:信息披露
   第C085版:信息披露
   第C086版:信息披露
   第C087版:信息披露
   第C088版:信息披露
   第C089版:信息披露
   第C090版:信息披露
   第C091版:信息披露
   第C092版:信息披露
   第C093版:信息披露
   第C094版:信息披露
   第C095版:信息披露
   第C096版:信息披露
   第C097版:信息披露
   第C098版:信息披露
   第C099版:信息披露
   第C101版:信息披露
   第C102版:信息披露
   第C103版:信息披露
   第C104版:信息披露
   第C105版:信息披露
   第C106版:信息披露
   第C107版:信息披露
   第C108版:信息披露
   第C109版:信息披露
   第C110版:信息披露
   第C111版:信息披露
   第C112版:信息披露
   第C113版:信息披露
   第C114版:信息披露
   第C115版:信息披露
   第C116版:信息披露
   第C117版:信息披露
   第C118版:信息披露
   第C119版:信息披露
   第C120版:信息披露
   第C121版:信息披露
   第C122版:信息披露
   第C123版:信息披露
   第C124版:信息披露
   第C125版:信息披露
   第C126版:信息披露
   第C127版:信息披露
   第C128版:信息披露
   第C129版:信息披露
   第C130版:信息披露
   第C132版:信息披露
   第C133版:信息披露
   第C134版:信息披露
   第C135版:信息披露
   第C136版:信息披露
   第C137版:信息披露
   第C138版:信息披露
   第C139版:信息披露
   第C140版:信息披露
   第C141版:信息披露
   第C142版:信息披露
   第C143版:信息披露
   第C144版:信息披露
   第C145版:信息披露
   第C146版:信息披露
   第C147版:信息披露
   第C148版:信息披露
   第C149版:信息披露
   第C150版:信息披露
   第C151版:信息披露
   第C152版:信息披露
   第C153版:信息披露
   第C154版:信息披露
   第C155版:信息披露
   第C156版:信息披露
   第C157版:信息披露
   第C158版:信息披露
   第C159版:信息披露
   第C160版:信息披露
   第C161版:信息披露
   第C162版:信息披露
   第C163版:信息披露
   第C164版:信息披露
   第C165版:信息披露
   第C166版:信息披露
   第C167版:信息披露
   第C168版:信息披露
   第C169版:信息披露
   第C170版:信息披露
   第C171版:信息披露
   第C172版:信息披露
   第C173版:信息披露
   第C174版:信息披露
   第C175版:信息披露
   第C176版:信息披露
   第C177版:信息披露
   第C178版:信息披露
   第C179版:信息披露
   第C180版:信息披露
   第C181版:信息披露
   第C182版:信息披露
   第C183版:信息披露
   第C184版:信息披露
   第C185版:信息披露
   第C186版:信息披露
   第C187版:信息披露
   第C188版:信息披露
   第C189版:信息披露
   第C190版:信息披露
   第C191版:信息披露
   第C192版:信息披露
   第C193版:信息披露
   第C194版:信息披露
   第C195版:信息披露
   第C196版:信息披露
   第C197版:信息披露
   第C198版:信息披露
   第C199版:信息披露
   第C201版:信息披露
   第C202版:信息披露
   第C203版:信息披露
   第C204版:信息披露
   第C205版:信息披露
   第C206版:信息披露
   第C207版:信息披露
   第C208版:信息披露
   第C209版:信息披露
   第C210版:信息披露
   第C211版:信息披露
   第C212版:信息披露
   第C213版:信息披露
   第C214版:信息披露
   第C215版:信息披露
   第C216版:信息披露
   第C217版:信息披露
   第C218版:信息披露
   第C219版:信息披露
   第C220版:信息披露
   第C221版:信息披露
   第C222版:信息披露
   第C223版:信息披露
   第C224版:信息披露
   第C225版:信息披露
   第C226版:信息披露
   第C227版:信息披露
   第C228版:信息披露
   第C229版:信息披露
   第C230版:信息披露
   第C232版:信息披露
   第C233版:信息披露
   第C234版:信息披露
   第C235版:信息披露
   第C236版:信息披露
   第C237版:信息披露
   第C238版:信息披露
   第C239版:信息披露
   第C240版:信息披露
   第C241版:信息披露
   第C242版:信息披露
   第C243版:信息披露