证券时报多媒体数字报

2015年10月30日 按日期查找: < 上一期 下一期 >

证券时报网络版郑重声明

经证券时报社授权,证券时报网独家全权代理《证券时报》信息登载业务。本页内容未经书面授权许可,不得转载、复制或在非证券时报网所属服务器建立镜像。欲咨询授权事宜请与证券时报网联系 (0755-83501827) 。

中国农业的困境与突围路径

2015-10-30 来源:证券时报网 作者:刘石

  【石氏求是】

  中国农业的发展和变革尤其应以制度改革为根本,从改革现有土地制度为突破口。  

  入秋以来中国三大主粮价格断崖式下跌,导致中国农民特别是种地大户损失惨重,而维持高价格又形成了巨大的财政负担和消费者负担。中国粮食价格究竟该如何确定,中国的农业要如何发展?这一问题再次被密集地提了出来。

  中国改革是从农业发端的。但是在相当长一段时期,农业一直是中国经济发展的洼地。农业发展滞后严重影响了以农业生产为主要收入的农民收入水平的提高,这又成为中国社会发展的不和谐因素。虽然中央连年出台鼓励农业发展的“一号文件”,但是在实施的过程中,对于农业整体发展的促进作用效果有限。究其原因,笔者以为大致有以下几个方面:

  第一,制度性困境。

  土地制度。根据宪法规定,土地所有权归国家,但是使用权归集体。这种所有权和使用权分离的制度,使得农业生产者缺乏土地主人的责任感,而只有过客的心态。因此水土保持、土地涵养、休耕轮作等有利于农业可持续发展的事情无人负责,“租值消散”成为不可逆转的事实。

  社会保障制度。建国初期,为了稳定粮食生产和供应能力,稳定社会秩序并控制城市的过快膨胀,中国实行了严格的户籍制度。这种户籍制度对于农民身份产生了严重的歧视性。持有农村户口的庞大人群在就业、上学、医疗、迁徙、养老等多方面得不到公平待遇。

  第二,结构性困境。

  城乡二元经济结构。建国初期,为了加快城市建设,积累工业化的起步资金,政府对农业和农村实行不公平的交换制度,或者说剥削。除了庞大的农业税收之外,工业和农业产品价格之间的“剪刀差”,更加剧了农村的贫穷,使农业发展乏力。

  产业结构和人口结构严重失衡。中国的经济重心从以农业为主逐步过渡到以工业为主(改革开放前是重工业,改革开放后是轻工业),现在正从工业在向以商业和服务业为主导的经济缓慢转型。然而中国就业人口结构的调整远远落后于产业结构的调整。中国今天约35%的农业人口,依然只能够指望以占GDP约5%的农业种植业获取微薄的收入。因此,以种植业为主要收入的农民陷入困境是必然的。 因为无论如何调价格、发文件,5%的池子中养不下35%的鱼。美国的农业总产值只占GDP的3%左右,但是美国的农业人口只占全国人口的2.4%,美国农民社会资源和机会的占有率超过全国平均水平,因此造就了美国农业大国的地位。

  第三,规模性困境。

  因为缺乏资本主义的发展阶段,小农经济仍然是中国农业生产的基本形态。小农经济形态虽然也有一些自身的特点和优势,但从总体上讲,它严重制约了中国农业现代化的发展。大型的农业机械没有施展空间,现代化的生产技术和管理方式没有用武之地,新的技术和新产品推广速度缓慢,与世界农业先进大国之间的差距越来越大。

  社会资金虽然有意投资农业,但是土地流转的沉重经济负担让许多潜在投资人望而却步。当前的许多政策优惠于土地的承包者(散户),而不是土地的规模化种植者。这十分不利于土地的流转和规模化种植。国家对于农户的补贴(补偿)应通过公平的社会保障制度来实现,既不触碰WTO的相关规则,又让农户得到实惠,回归社会公平。

  笔者以为,中国农业的发展和变革尤其应以制度改革为根本,从改革现有土地制度为突破口,方向明确,循序渐进,步步为营,促进土地的流转和农业的规模化,建立农民和农业投资者对于土地“长期持有”机制,强化农民对于土地的主人翁感,使得投资农业成为一项长久性的事业,促进中国农业现代化、产业化与可持续发展。

  仅仅靠价格补贴等各种修修补补的政策,中国的农业很难走出困境。

  (作者系种业专家)

本版导读:

中国农业的困境与突围路径 2015-10-30
互联网,一代人的成长记忆 2015-10-30
估衣 2015-10-30
孩子啊孩子 2015-10-30

发表评论:

财苑热评:

   第A001版:头 版(今日244版)
   第A002版:专 题
   第A003版:专 栏
   第A004版:综 合
   第A005版:创业板6岁了
   第A006版:机 构
   第A007版:机 构
   第A008版:专 版
   第A009版:公 司
   第A010版:公 司
   第A011版:市 场
   第A012版:专 题
   第B001版:B叠头版:信息披露
   第B002版:信息披露
   第B003版:信息披露
   第B004版:信息披露
   第B005版:信息披露
   第B006版:信息披露
   第B007版:信息披露
   第B008版:信息披露
   第B009版:信息披露
   第B010版:信息披露
   第B011版:信息披露
   第B012版:信息披露
   第B013版:信息披露
   第B014版:信息披露
   第B015版:信息披露
   第B016版:信息披露
   第B017版:信息披露
   第B018版:信息披露
   第B019版:信息披露
   第B020版:信息披露
   第B021版:信息披露
   第B022版:信息披露
   第B023版:信息披露
   第B024版:信息披露
   第B025版:信息披露
   第B026版:信息披露
   第B027版:信息披露
   第B028版:信息披露
   第B029版:信息披露
   第B030版:信息披露
   第B031版:信息披露
   第B032版:信息披露
   第B033版:信息披露
   第B034版:信息披露
   第B035版:信息披露
   第B036版:信息披露
   第B037版:信息披露
   第B038版:信息披露
   第B039版:信息披露
   第B040版:信息披露
   第B041版:信息披露
   第B042版:信息披露
   第B043版:信息披露
   第B044版:信息披露
   第B045版:信息披露
   第B046版:信息披露
   第B047版:信息披露
   第B048版:信息披露
   第B049版:信息披露
   第B050版:信息披露
   第B051版:信息披露
   第B052版:信息披露
   第B053版:信息披露
   第B054版:信息披露
   第B055版:信息披露
   第B056版:信息披露
   第B057版:信息披露
   第B058版:信息披露
   第B059版:信息披露
   第B060版:信息披露
   第B061版:信息披露
   第B062版:信息披露
   第B063版:信息披露
   第B064版:信息披露
   第B065版:信息披露
   第B066版:信息披露
   第B067版:信息披露
   第B068版:信息披露
   第B069版:信息披露
   第B070版:信息披露
   第B071版:信息披露
   第B072版:信息披露
   第B073版:信息披露
   第B074版:信息披露
   第B075版:信息披露
   第B076版:信息披露
   第B077版:信息披露
   第B078版:信息披露
   第B079版:信息披露
   第B080版:信息披露
   第B081版:信息披露
   第B082版:信息披露
   第B083版:信息披露
   第B084版:信息披露
   第B085版:信息披露
   第B086版:信息披露
   第B087版:信息披露
   第B088版:信息披露
   第B089版:信息披露
   第B090版:信息披露
   第B091版:信息披露
   第B092版:信息披露
   第B093版:信息披露
   第B094版:信息披露
   第B095版:信息披露
   第B096版:信息披露
   第B097版:信息披露
   第B098版:信息披露
   第B099版:信息披露
   第B100版:信息披露
   第B101版:信息披露
   第B102版:信息披露
   第B103版:信息披露
   第B104版:信息披露
   第B105版:信息披露
   第B106版:信息披露
   第B107版:信息披露
   第B108版:信息披露
   第B109版:信息披露
   第B110版:信息披露
   第B111版:信息披露
   第B112版:信息披露
   第B113版:信息披露
   第B114版:信息披露
   第B115版:信息披露
   第B116版:信息披露
   第B117版:信息披露
   第B118版:信息披露
   第B119版:信息披露
   第B120版:信息披露
   第B121版:信息披露
   第B122版:信息披露
   第B123版:信息披露
   第B124版:信息披露
   第B125版:信息披露
   第B126版:信息披露
   第B127版:信息披露
   第B128版:信息披露
   第B129版:信息披露
   第B130版:信息披露
   第B131版:信息披露
   第B132版:信息披露
   第B133版:信息披露
   第B134版:信息披露
   第B135版:信息披露
   第B136版:信息披露
   第B137版:信息披露
   第B138版:信息披露
   第B139版:信息披露
   第B140版:信息披露
   第B141版:信息披露
   第B142版:信息披露
   第B143版:信息披露
   第B144版:信息披露
   第B145版:信息披露
   第B146版:信息披露
   第B147版:信息披露
   第B148版:信息披露
   第B149版:信息披露
   第B150版:信息披露
   第B151版:信息披露
   第B152版:信息披露
   第B153版:信息披露
   第B154版:信息披露
   第B155版:信息披露
   第B156版:信息披露
   第B157版:信息披露
   第B158版:信息披露
   第B159版:信息披露
   第B160版:信息披露
   第B161版:信息披露
   第B162版:信息披露
   第B163版:信息披露
   第B164版:信息披露
   第B165版:信息披露
   第B166版:信息披露
   第B167版:信息披露
   第B168版:信息披露
   第B169版:信息披露
   第B170版:信息披露
   第B171版:信息披露
   第B172版:信息披露
   第B173版:信息披露
   第B174版:信息披露
   第B175版:信息披露
   第B176版:信息披露
   第B177版:信息披露
   第B178版:信息披露
   第B179版:信息披露
   第B180版:信息披露
   第B181版:信息披露
   第B182版:信息披露
   第B183版:信息披露
   第B184版:信息披露
   第B185版:信息披露
   第B186版:信息披露
   第B187版:信息披露
   第B188版:信息披露
   第B189版:信息披露
   第B190版:信息披露
   第B191版:信息披露
   第B192版:信息披露
   第B193版:信息披露
   第B194版:信息披露
   第B195版:信息披露
   第B196版:信息披露
   第B197版:信息披露
   第B198版:信息披露
   第B199版:信息披露
   第B200版:信息披露
   第B201版:信息披露
   第B202版:信息披露
   第B203版:信息披露
   第B204版:信息披露
   第B205版:信息披露
   第B206版:信息披露
   第B207版:信息披露
   第B208版:信息披露
   第B209版:信息披露
   第B210版:信息披露
   第B211版:信息披露
   第B212版:信息披露
   第B213版:信息披露
   第B214版:信息披露
   第B215版:信息披露
   第B216版:信息披露
   第B217版:信息披露
   第B218版:信息披露
   第B219版:信息披露
   第B220版:信息披露
   第B221版:信息披露
   第B222版:信息披露
   第B223版:信息披露
   第B224版:信息披露
   第B225版:信息披露
   第B226版:信息披露
   第B227版:信息披露
   第B228版:信息披露
   第B229版:信息披露
   第B230版:信息披露
   第B231版:信息披露
   第B232版:信息披露
中国农业的困境与突围路径
互联网,一代人的成长记忆
估衣
孩子啊孩子

2015-10-30

专 栏